Η ειδική διαπαιδαγώγηση είναι έργου του ειδικού παιδαγωγού. Ο ειδικός παιδαγωγός καταρτίζει ένα εξατομικευμένο παιδαγωγικό πρόγραμμα με στόχο την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του παιδιού (μνήμη, λογική σκέψη, συγκέντρωση) και την αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών με την ανάπτυξη της γραφής, ορθογραφίας, ανάγνωσης και αρίθμησης.

Οι μαθησιακές δυσκολίες που μπορεί να εμφανίσει ένα παιδί κατά την ένταξή του στο Σχολείο, τις πιο πολλές φορές μπορούν να εντοπιστούν πολύ νωρίτερα. Ως μαθησιακή δυσκολία δεν ορίζεται μόνον η λέξη «δυσλεξία». Μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να εντοπιστούν από μία αναπτυξιακή διαταραχή, από δυσκολίες συγκέντρωσης της προσοχής και υπερκινητικότητα, από κάποια ήπια νοητική οριακότητα, από απλή δυσκολία στην άρθρωση του λόγου, από απλή δυσκολία στην αρίθμηση (δυσαριθμησία), την ορθογραφία (δυσορθογραφία), την ανάγνωση (δυσαναγνωσία), την γραφή (δυσγραφία), την κινητική οργάνωση (αδεξιότητα) κ.λ.π.

Ένα παιδί μπορεί να αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες όταν:

1) Στον προφορικό λόγο παρουσιάζει αργή εξέλιξη, συγκριτικά με τη σωματική και πνευματική του ανάπτυξη (στην προσχολική ηλικία και στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού). Αναφέρουμε ενδεικτικά τα παρακάτω:
α. Κάνει αναγραμματισμούς, π.χ. λέει ματηθής αντί μαθητής.
β. Μπερδεύει «ακουστικά» παρόμοιες λέξεις π.χ. λέει κόλλα αντί σόλα ή μπορεί να χρησιμοποιεί ανύπαρκτες λέξεις που μοιάζουν «ηχητικά» π.χ. λέει λουβό αντί βουνό.
γ. Δεν μπορεί να διηγηθεί κάτι που του συνέβη ή να περιγράψει κάτι που βλέπει.

2) Στο γράψιμο χρησιμοποιεί και τα δύο χέρια, χωρίς να δείχνει προτίμηση στο δεξί ή στο αριστερό χέρι, δεν μπορεί να μάθει ποια είναι η αρχή του χαρτιού ή της σελίδας και ξεκινά από τη μέση, την άκρη ή το τέλος. Αυτό οφείλεται είτε στο ότι το παιδί αντιμετωπίζει προβλήματα πλευρίωσης (αμφιδέξιο), είτε στο ότι έχει προβλήματα οργάνωσης χώρου. Ως αποτέλεσμα: α. Δυσκολεύεται, ενδεχομένως, να ζωγραφίσει ή να φτιάξει ορισμένα σχήματα, όπως είναι ο ρόμβος (μετά την ηλικία των επτά ετών) ή ακόμα και να τα αντιγράψει από το πρωτότυπο.
β. Δεν ξέρει να γράψει το όνομά του ή το γράφει λάθος.
γ. Δεν ξέρει να βάζει τόνους.
δ. Δεν καταλαβαίνει τα σημεία στίξης.

3) Στην ανάγνωση δεν μπορεί να κατανοήσει ότι οι λέξεις διαβάζονται μόνο από τα αριστερά προς τα δεξιά. Πολλά παιδιά με υψηλή νοημοσύνη είναι ικανά να διαβάζουν, γρήγορα κιόλας, τις λέξεις ανάποδα ή ξεκινώντας από τη μέση ή με αναγραμματισμούς. Επίσης, το παιδί: α. Όταν συλλαβίζει, αποκωδικοποιεί σωστά τα γραφήματα, αλλά, όταν θέλει να διαβάσει όλη μαζί τη λέξη τη λέει λάθος π.χ. βλέπει «γάλα» , συλλαβίζει «γά-λα» και διαβάζει «βάζο».
β. Δεν ξέρει που τονίζονται οι λέξεις και πώς να χρησιμοποιεί τα σημεία στίξης.
γ. Δεν μπορεί να αναγνωρίσει και να ξεχωρίσει τα γράμματα ακόμη και στο τέλος της Α΄ Δημοτικού.

4) Δεν μπορεί να καταλάβει παιχνίδια με λέξεις και γράμματα. Αντίθετα, μπορεί να είναι πολύ ικανό σε παιχνίδια που σχετίζονται με κατασκευές κα με τρισδιάστατα σχήματα.

5) Έχει δυσκολία στην κατανόηση χωροχρονικών εννοιών, δηλαδή δεν μπορεί να καταλάβει κατευθύνσεις, όπως αριστερά/δεξιά, ανατολικά/δυτικά, χάνεται συνεχώς και δεν ξέρει που είναι η τάξη του, η θέση του ή που μένει.

6) Έχει δυσλειτουργία ή ανεπάρκεια της βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης μνήμης. Αναφέρουμε ενδεικτικά τα παρακάτω:
α. Ξεχνά τις οδηγίες που δίνει η δασκάλα στην τάξη για διάφορες ασχολίες, τη θέση που κάθεται, το παλτό του, τα τετράδια του,τα "χάνει" αν του πει ο δάσκαλος να εκτελέσει/ μιμηθεί δύο ή και περισσότερα προστάγματα.
β. Δυσκολεύεται πολύ και δεν μπορεί να επαναλάβει με τη σωστή σειρά τις μέρες της εβδομάδας, τις εποχές, τους μήνες, την αλφάβητο και φυσικά δεν μπορεί να μάθει την προπαίδεια.

Στην περίπτωση που το παιδί παρουσιάζει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα η γνώμη του ειδικού θα σας κατευθύνει για το εάν το παιδί χρήζει κάποιας πιο συγκεκριμένης βοήθειας ή μόνο κάποιας συμβουλευτικής μεθόδου που μπορείτε να εφαρμόσετε στο σπίτι. Με έγκαιρη παρέμβαση τα συμπτώματα μπορούν να ελαχιστοποιηθούν και πολλές φορές να εξαφανιστούν εντελώς.