H Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (Cognitive Behavioral Τherapy- CBΤ) είναι μια μέθοδος ψυχοθεραπείας, κατά την οποία παντρεύεται η Γνωσιακή και η Συμπεριφορική θεραπεία. Πρόκειται για μία συνεργατική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου κατά την οποία επιχειρείται να γίνει κατανοητό από τον τελευταίο ότι ο τρόπος που σκέφτεται επηρεάζει τη συμπεριφορά του, τα συναισθήματά του αλλά και τον τρόπο που αντιδρά το σώμα του. Ο σκοπός της θεραπείας είναι να μπορέσει ο θεραπευόμενος να μεταβάλλει τις αυτόματες αρνητικές σκέψεις που του προκαλούν δυσλειτουργικά συναισθήματα και δυσκολεύουν τις δραστηριότητές του ακόμη και με ενδείξεις σωματικών συμπτωμάτων. Στόχος είναι αρχικά, να μεταβληθεί- σε συνεργασία θεραπευόμενου και θεραπευτή- ο τομέας που είναι πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί από τον θεραπευόμενο είτε αυτό είναι π.χ η συμπεριφορά του είτε οι σκέψεις του κτλ. Όταν "σπάσει" ο κρίκος του ενός από τους 4 τομείς που εξετάζουμε είναι πολύ πιο εύκολο να αρχίσουν και οι υπόλοιποι τομείς να λειτουργούν καλύτερα μέχρι να γίνει το άτομο όλο και πιο λειτουργικό. Η απόλυτη συνεργασία στα πλαίσια της θεραπευτικής σχέσης και οι "ασκήσεις'" για πού χρειάζεται να κάνει ο θεραπευόμενος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπείας και είναι απαραίτητα για την ομαλή εξέλιξή της.
Οι άνθρωποι συχνά βιώνουν καταστάσεις που ενδέχεται να ενδυναμώσουν τις αυτόματες αρνητικές τους σκέψεις αλλά και τα βαθιά πιστεύω τους. Αυτές οι λανθασμένες πεποιθήσεις μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη συμπεριφορά του ατόμου και κατά συνέπεια να απορυθμίσουν τις οικογενειακές, φιλικές, κοινωνικές και επαγγελματικές τους σχέσεις. Ας υποθέσουμε πως ένα άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να βιώνει αρνητικές σκέψεις για την εμφάνισή του. Κατά συνέπεια, μπορεί να αρχίσει να αποφεύγει διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις ή να μην εκμεταλλεύεται επαγγελματικές ευκαιρίες με αποτέλεσμα να κλείνεται όλο και περισσότερο στον εαυτό του και να βιώνει αρνητικά συναισθήματα.
Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι δυσλειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές αρχικά ο θεραπευόμενος θα πρέπει να μάθει να αναγνωρίζει αυτές τις σκέψεις και έπειτα να μάθει να αναγνωρίζει τις πράξεις που ενισχύουν αυτές τις δυσλειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές. Στη συνέχεια, μαθαίνει να εξασκεί νέες συμπεριφορές και στάσεις που είναι λειτουργικότερες. Αν ένας άνθρωπος υποφέρει από αγοραφοβία ένας από τους σκοπούς θα μπορούσε να είναι να μάθει τρόπους που θα του μειώνουν το άγχος και θα του επιτρέπουν να παρίσταται σε κοινωνικές εκδηλώσεις ή να παρευρίσκεται σε μέρη όπου υπάρχει συνωστισμός
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι μια σταδιακή διαδικασία που οδηγεί τον θεραπευόμενο να τροποποιήσει τόσο τις σκέψεις του όσο και τη συμπεριφορά, τα συναισθήματα αλλά και τα σωματικά του συμπτώματα. Παραδείγματος χάριν, κάποιος που υποφέρει από κοινωνική φοβία μπορεί να αρχίσει τη θεραπεία του με το να φαντάζεται απλώς ότι βρίσκεται σε κοινωνικές καταστάσεις που του προκαλούν άγχος. Έπειτα μπορεί να αρχίσει να εξασκείται σε συνομιλίες με οικεία του πρόσωπα, όπως φίλοι και συγγενείς. Στη συνέχεια, θα μάθει να εμπλέκεται σε κοινωνικές καταστάσεις που θα συμπεριλαμβάνουν και άγνωστα άτομα. Αυτή η σταδιακή διαδικασία προς τον τελικό στόχο μειώνει το άγχος του θεραπευόμενου και καθιστά τον τελικό στόχο πιο προσιτό.